VIP Chuyên sâu: Bí ẩn vàng hồi hương: Vì sao các ngân hàng trung ương âm thầm rút vàng khỏi Mỹ?

(GVNET) Từ chiến dịch lặng lẽ của Đức hơn một thập kỷ trước, làn sóng đưa vàng hồi hương đang lan rộng. Phải chăng kỷ nguyên tin tưởng tuyệt đối vào đồng đô la Mỹ đã kết thúc?

Đức và cuộc cách mạng âm thầm khiến cả thế giới nhìn lại kho vàng

Peter Boehringer, “cha đẻ” của chương trình hồi hương vàng Đức, tiết lộ mọi chuyện bắt đầu chỉ từ một câu hỏi ông đặt ra tại Quốc hội năm 2007. Ông chia sẻ:

Tôi bắt đầu điều này năm 2007. Suốt nhiều năm, chỉ có mình tôi đặt câu hỏi này trong Quốc hội. Mãi đến năm 2013, chúng tôi mới hành động. Chúng tôi đã đưa 674 tấn vàng về nước – đó là thành công. Nhưng tôi muốn toàn bộ số vàng trở lại.

Từ năm 2013 đến 2017, Đức chuyển 300 tấn vàng từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và 374 tấn từ Ngân hàng Trung ương Pháp (Banque de France) về Frankfurt. Đây là một trong những đợt di chuyển vàng vật chất lớn nhất kể từ khi hệ thống Bretton Woods sụp đổ năm 1971.

Đáng chú ý, Đức không nhận lại đúng những thỏi vàng ban đầu mà nước này từng gửi đi. Thay vào đó, vàng bị nấu chảy và thay bằng những thỏi vàng khác đạt chuẩn quốc tế.

Ngay cả ở Fort Knox, Mỹ cũng không cho kiểm toán suốt nhiều thập kỷ. Điều đó thật khó chấp nhận.

Fort Knox – Kho vàng khổng lồ nhưng phủ đầy bí ẩn

Mỹ tuyên bố đang nắm giữ hơn 4.500 tấn vàng tại Fort Knox. Thế nhưng, cuộc kiểm toán độc lập toàn diện gần nhất đã diễn ra từ… năm 1953. Lần kiểm tra một phần cuối cùng cũng chỉ diễn ra năm 2017, theo Bộ Tài chính Mỹ. Sự thiếu minh bạch này càng khiến các quốc gia châu Âu, đặc biệt là Đức và Áo, tỏ ra lo ngại.

Sự thật là sau Thế chiến II, chúng tôi buộc phải tin vào hệ thống đồng đô la Mỹ vì không có lựa chọn. Nhưng giờ đây, vấn đề không chỉ còn là niềm tin mà là quyền kiểm soát. Nếu dự trữ của bạn ở nước ngoài, thực ra bạn không thật sự sở hữu chúng.

Làn sóng toàn cầu: Thoát đô la, đổ xô tích trữ vàng

Boehringer không đơn độc. Tư duy “phải tự giữ vàng ở nhà” đang lan rộng. Theo khảo sát năm 2025 của Diễn đàn Các tổ chức tiền tệ và tài chính chính thức (OMFIF):

• 70% ngân hàng trung ương cho rằng bất ổn chính trị Mỹ khiến họ giảm nắm giữ USD, so với chỉ 37% năm ngoái.
• 1/3 nhà quản lý dự trữ dự tính tăng mua vàng trong 2 năm tới.
• 40% có kế hoạch tăng tỷ trọng vàng trong vòng 10 năm.

Các ngân hàng trung ương không chỉ thất bại về kinh tế mà còn thất bại về mặt đạo đức. Chúng ta đang in tiền từ không khí. Toàn bộ hệ thống tiền fiat không bền vững. Chúng ta cần một thứ gì đó vật chất trở lại.

Hiện giá vàng giao ngay dao động quanh 3300 USD/ounce, tăng 27% từ đầu năm, theo Bloomberg. Boehringer cho rằng động lực đằng sau đà tăng này chính là:

• Nhu cầu từ ngân hàng trung ương
• Nỗi lo phá giá tiền tệ
• Rủi ro “quản lý hộ” (custodial risk)

Chúng tôi từng là một quốc gia thận trọng tài chính. Giờ thì Đức cũng phá giá như các nước khác. Quy định kìm hãm nợ đã ghi trong Hiến pháp, nhưng thường xuyên bị phớt lờ.

Quy định “kìm hãm nợ” (Schuldenbremse) của Đức giới hạn nợ mới ở mức 0,35% GDP mỗi năm. Thế nhưng, nó đã bị đình chỉ nhiều lần kể từ năm 2020. Theo IMF, tỷ lệ nợ công/GDP của Đức có thể vượt 66% vào năm 2026, mức cao nhất trong hơn một thập kỷ.

Vàng – “mẫu số chung duy nhất” trong thế giới đang phân mảnh?

Đức hiện nắm giữ 3.352 tấn vàng, là quốc gia sở hữu dự trữ vàng lớn thứ hai thế giới sau Mỹ. Ngân hàng Bundesbank cho biết đến cuối 2023, khoảng 50,5% vàng của Đức đã được lưu trữ tại Frankfurt, phần còn lại vẫn nằm ở New York và London.

Bitcoin được nhiều người coi là “vàng kỹ thuật số”, nhưng Boehringer cảnh báo:

Bitcoin rất thú vị. Tôi thích ý tưởng đằng sau nó. Nhưng nó không phải tài sản dự trữ quốc gia. Các ngân hàng trung ương sẽ không bao giờ tin tưởng thứ gì họ không kiểm soát được.

Ông cũng thẳng thắn bác bỏ khả năng đồng euro thay thế được USD:

Euro chỉ là một đồng tiền fiat khác. Không khá hơn đô la. Không được bảo chứng. Không có trách nhiệm giải trình. Và chúng ta cũng không có sự thống nhất tài khóa. Dự án này cuối cùng sẽ thất bại.

Liệu Đức có nên xây dựng một kho dự trữ vàng riêng tại châu Âu? Boehringer cho rằng đó là ý tưởng đáng cân nhắc, dù còn quá nhạy cảm về mặt chính trị:

Chúng tôi không thể công khai thừa nhận điều này. Chính thức thì chưa có kế hoạch. Nhưng đó là câu hỏi rất quan trọng.

Nếu tỷ trọng đồng USD trong dự trữ toàn cầu giảm từ 58% xuống 50% vào năm 2035 như IMF dự báo thì sao? Boehringer cảnh báo:

Nếu đồng USD giảm từ 58% xuống 50%, điều đó đồng nghĩa thế giới phân mảnh hơn. Và trong một thế giới như vậy, vàng trở thành mẫu số chung duy nhất.

Kết luận: Nhà đầu tư có nên chạy trước làn sóng hồi hương vàng?

Với việc các ngân hàng trung ương âm thầm gom vàng và mang vàng hồi hương, Boehringer đưa ra lời cảnh báo sắc lạnh:

Nếu các ngân hàng trung ương đang mua vàng và đưa vàng về nước, bạn nên tự hỏi tại sao. Đừng chờ tới lúc họ ngừng in tiền. Khi đó đã quá muộn.

---

Giavang.net