(GVNET) – Hôm 26/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ áp mức thuế quan 25% đối với hàng nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU), đồng thời cáo buộc khối này được thành lập nhằm gây bất lợi cho nước Mỹ. Động thái này làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại xuyên Đại Tây Dương có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế toàn cầu.
Tuyên bố của ông Trump được đưa ra trong cuộc họp nội các đầu tiên sau khi ông quay trở lại Nhà Trắng. Cuộc họp có sự tham dự của nhiều bộ trưởng cùng tỷ phú Elon Musk, người hiện được giao nhiệm vụ cắt giảm chi tiêu của chính phủ Mỹ.
“Chúng tôi đã đưa ra quyết định và sẽ sớm công bố,” ông Trump khẳng định khi được hỏi về kế hoạch áp thuế đối với EU. “Mức thuế chung sẽ là 25% và áp dụng cho ô tô cùng tất cả những mặt hàng khác.”
Ngay sau tuyên bố này, Ủy ban châu Âu (EC) lập tức đưa ra phản ứng, cảnh báo rằng EU sẽ “phản ứng cứng rắn và ngay lập tức” nếu Mỹ thực hiện các rào cản thương mại không công bằng. Điều này làm gia tăng nguy cơ xảy ra một cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Tuyên bố của ông Trump xuất hiện chỉ hai ngày sau khi ông tiếp đón Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại Nhà Trắng để thảo luận về thương mại và tình hình Ukraine. Đồng thời, Thủ tướng Anh Keir Starmer dự kiến sẽ gặp ông Trump vào ngày 27/2 tại Washington. Anh đã rời EU từ tháng 1/2020, nhưng vẫn duy trì mối quan hệ thương mại chặt chẽ với khối này.
Mỹ – EU: Căng thẳng thương mại leo thang
Trong cuộc họp, ông Trump tiếp tục chỉ trích mối quan hệ kinh tế giữa Mỹ và EU, cho rằng châu Âu đã hưởng lợi từ Mỹ trong suốt nhiều thập kỷ.
“Họ thực sự đã lợi dụng chúng ta theo một cách khác. Họ không chấp nhận ô tô của chúng ta, không mua nông sản của chúng ta và luôn tìm cách từ chối hàng hóa của chúng ta,” ông Trump bày tỏ.
Thậm chí, ông còn tuyên bố: “Liên minh châu Âu được thành lập để làm hại nước Mỹ. Đó là mục đích của họ. Và họ đã làm rất tốt.” Tuy nhiên, trên thực tế, Mỹ chính là một trong những nước đã thúc đẩy việc thành lập EU sau Thế chiến thứ hai để tăng cường hội nhập kinh tế và giảm nguy cơ xung đột tại châu Âu.
Mặc dù vậy, chính quyền ông Trump vẫn giữ quan điểm rằng các chính sách thương mại của EU đang gây bất lợi cho hàng hóa Mỹ, đặc biệt là trong ngành ô tô và nông sản.
Áp thuế với Canada và Mexico: Căng thẳng lan rộng
Không chỉ EU, ông Trump còn tuyên bố sẽ áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico nhằm gây áp lực trong vấn đề kiểm soát nhập cư bất hợp pháp và buôn lậu ma túy qua biên giới.
Hồi đầu tháng 2, ông Trump đã ký sắc lệnh hành pháp áp đặt mức thuế này, tuy nhiên sau đó đã quyết định tạm hoãn trong 30 ngày sau khi Canada và Mexico cam kết tăng cường các biện pháp kiểm soát biên giới. Hiện tại, thuế quan đối với hai nước láng giềng dự kiến có hiệu lực vào ngày 2/4.
Tuy nhiên, khi ông Trump đang phát biểu về vấn đề này trong cuộc họp ngày 26/2, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick đã chen ngang, nhấn mạnh rằng Canada và Mexico vẫn cần đáp ứng các yêu cầu cụ thể về fentanyl – loại ma túy tổng hợp bị buôn lậu qua biên giới Mỹ. Điều này cho thấy rằng các mức thuế này vẫn có thể có hiệu lực sớm hơn dự kiến.
Ngành công nghiệp ô tô lo ngại tác động từ thuế quan
Nếu các mức thuế mới được áp dụng, ngành công nghiệp ô tô sẽ là một trong những lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Giám đốc điều hành một nhà cung cấp phụ tùng ô tô lớn tại châu Âu cảnh báo rằng giá xe hơi sẽ tăng mạnh, khiến nhu cầu tiêu dùng giảm sút.
“Người tiêu dùng sẽ không thể hấp thụ được mức tăng giá này và sản lượng sẽ sụt giảm,” vị giám đốc cho biết. “Ngành ô tô vốn đã ở trong tình thế mong manh, và tình trạng bất ổn hiện nay đang làm kiềm hãm đầu tư, phân bổ vốn và các thỏa thuận thương mại.”
Không chỉ ngành ô tô, nhiều lĩnh vực khác tại Canada, Mexico và EU cũng sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực từ chính sách thuế quan của Mỹ. Nếu chiến tranh thương mại leo thang, tăng trưởng kinh tế toàn cầu có thể bị tác động nghiêm trọng.
Kịch bản nào sẽ xảy ra?
Hiện tại, EU và các đối tác thương mại của Mỹ đang chờ đợi quyết định chính thức từ chính quyền ông Trump. Trong quá khứ, ông Trump từng nhiều lần đe dọa áp thuế nhưng không thực hiện, khiến giới quan sát vẫn còn hoài nghi về tính khả thi của các tuyên bố lần này.
Tuy nhiên, nếu Mỹ thực sự tiến hành đánh thuế 25% đối với hàng hóa từ EU, Canada và Mexico, các đối tác thương mại này chắc chắn sẽ có biện pháp đáp trả, làm gia tăng nguy cơ một cuộc chiến thương mại quy mô lớn.
Các nhà phân tích cho rằng Washington và Brussels vẫn có thể tìm ra giải pháp đàm phán để tránh một cuộc xung đột thương mại toàn diện. Nhưng với lập trường cứng rắn của ông Trump, mọi kịch bản đều có thể xảy ra.
Tổng hợp