Nợ công toàn cầu trong quý III năm 2023 đã lên mức cao kỷ lục 307.400 tỷ USD, trong đó tỷ lệ nợ công tính theo Tổng Sản phẩm Quốc nội (GDP) ở các nền kinh tế đang nổi cũng ở mức cao nhất từ trước tới nay.
Báo cáo ngày 16/11 của Viện Tài chính Quốc tế (IIF) ước tính nợ toàn cầu sẽ đạt 310.000 tỷ USD vào cuối năm nay, tăng hơn 25% trong 5 năm và cảnh báo rằng sự chuyển hướng sang chủ nghĩa dân túy có thể thúc đẩy nợ cao hơn nữa trong năm tới.
IIF cho biết nợ chính phủ trong quý III có mức tăng lớn nhất, trong khi nhiều quốc gia ghi nhận mức thâm hụt ngân sách ở mức cao hơn nhiều so với trước đại dịch Covid-19. Khoảng 65% số nợ tăng trong quý vừa qua tập trung ở các nền kinh tế phát triển, dẫn đầu là Mỹ, Nhật Bản, Pháp và Anh. Các thị trường mới nổi Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil và Mexico cũng ghi nhận mức tăng mạnh.
Báo cáo cũng lưu ý rằng nợ xấu chính phủ đã đạt mức cao kỷ lục trên 554 tỷ USD cho đến cuối năm 2022, trong đó khoảng một nửa là nợ trái phiếu.
Dù tỷ lệ nợ trên GDP toàn cầu ít thay đổi ở mức 333%, tỷ lệ này lên tới 255% tại các thị trường mới nổi, tức cao hơn 32 điểm phần trăm so với cùng kỳ 5 năm trước, chủ yếu do nợ công của Nga, Trung Quốc, Saudi Arabia và Malaysia tăng.
Tỷ lệ nợ công tính trên GDP ở Chile, Colombia và Ghana có mức giảm lớn nhất.
IIF cảnh báo rằng gánh nặng nợ nần đối với các hộ gia đình và doanh nghiệp vẫn đang gia tăng ở các nền kinh tế lớn, trong đó có cả Trung Quốc và Mỹ, gây nhiều tác động tiêu cực đến nhiều chủ trương, chính sách liên quan đến bầu cử và chuyển đổi năng lượng sạch.
Emre Tiftik, Giám đốc nghiên cứu bền vững tại IIF tính toán rằng, có hơn 50 cuộc bầu cử diễn ra vào năm 2024, bao gồm Mỹ, Ấn Độ, Nam Phi, Thổ Nhĩ Kỳ và Pakistan.
“Trước tình trạng phân cực chính trị ngày càng gia tăng và căng thẳng địa chính trị gia tăng, những cuộc bầu cử sắp tới này có thể mở đường cho các chính sách dân túy… điều này có thể làm tăng hoạt động vay và chi tiêu của chính phủ cũng như nới lỏng kỷ luật tài chính”, ông cho biết.
“Điều này có thể tạo ra sự biến động hơn nữa trên thị trường”, ông cho biết thêm.
Ông cũng cảnh báo rằng chi phí cho việc trả nợ đang tiêu tốn một lượng lớn doanh thu trên toàn thế giới và đã đạt đến mức “báo động” ở Pakistan và Ai Cập. Tại Mỹ, chi phí lãi vay của chính phủ dự kiến sẽ đạt 15% doanh thu vào năm 2026, tăng từ mức dưới 10% hiện nay.
Giavang.net