Tại Toạ đàm “Giải pháp phát triển thị trường vàng an toàn và bền vững”, các chuyên gia đều đồng tình với quan điểm nên thành lập sàn giao dịch vàng để quản lý thị trường vàng minh bạch, hiệu quả, theo đúng xu hướng của thế giới.
300 tấn vàng dự trữ
Trong khoảng thời gian gần đây, lượng vàng được dự trữ trong dân tại Việt Nam được ước tính vào khoảng 300 tấn. Theo nhận định của TS. Trần Thọ Đạt, sự biến động của giá vàng trong thời gian qua đã cho thấy tính chất trú ẩn của vàng vẫn cao, tuy nhiên, tính chất sinh lợi của nó lại không cao lắm. Trong vòng một năm gần đây, giá vàng chỉ biến động khoảng 5-6%, mức này thấp hơn nhiều so với mức lãi suất và thậm chí còn thấp hơn so với mức lãi suất trên thị trường Mỹ hiện nay.
Trong giai đoạn 5 năm qua, giá vàng biến động trong khoảng 40-50%, và điều này chưa tính đến việc đồng USD giảm giá. Do đó, việc người dân tích trữ vàng không chỉ là để đầu tư mà còn để sử dụng như một phương tiện trú ẩn, phòng tránh rủi ro và bất trắc. Kết quả là có một lượng lớn vàng “nằm chết” trong dân. Có các ước tính cho thấy lượng vàng dự trữ trong dân có thể lên đến 300 tấn, và có nguồn tin còn nói đến số liệu từ 400-500 tấn. Đây là các ước tính khá lớn, và việc huy động các nguồn lực này có thể góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội.
Để tận dụng tiềm năng của lượng vàng dự trữ trong dân và xây dựng thị trường vàng phát triển trong tương lai, TS. Trần Thọ Đạt đề xuất cần tạo ra các điều kiện và tiêu chí cụ thể cho thị trường vàng. Một trong những giải pháp được đề xuất là việc thành lập sở giao dịch vàng.
Ưu điểm của việc lập sàn giao dịch vàng
GS.TS Hoàng Văn Cường, Đại biểu Quốc hội và Ủy viên Uỷ ban Tài chính ngân sách của Quốc hội, nhấn mạnh rằng lập sàn giao dịch vàng sẽ thay đổi tâm lý của người dân. Việc này giúp họ tiết kiệm thời gian và công sức không cần phải đi xa để mua vàng, cất trữ vàng, hay lo lắng về tính chất của vàng. Chứng chỉ vàng trên sàn giao dịch sẽ đảm bảo giá trị của vàng và làm cho vàng nằm trên thị trường, dễ dàng lưu thông và mua bán.
Công cụ này sẽ giúp điều hòa cung vàng một cách rộng rãi và linh hoạt hơn. Giao dịch vàng trên tài khoản cũng cho phép sử dụng các công cụ phái sinh, bán vàng theo hợp đồng trong tương lai, không phụ thuộc vào việc nhập khẩu vàng để cân bằng thị trường, đảm bảo phản ứng kịp thời.
Khi đưa vàng vào giao dịch trên sàn, việc khớp lệnh công khai và minh bạch giúp tất cả những người tham gia biết ngay thị trường có bao nhiêu người bán và mua. Thông tin minh bạch giúp người tham gia vào thị trường đưa ra quyết định sáng suốt hơn và đảm bảo sự kiểm soát của Nhà nước.
Sàn giao dịch vàng tạo điều kiện thuận lợi cho việc liên thông giữa thị trường vàng trong nước và thế giới. Việc này giúp không cần phải nhập khẩu vàng về mà có thể đặt lệnh mua bán và trao đổi ngay với thị trường vàng thế giới, tạo ra cân bằng giá với thị trường giao dịch quốc tế.
GS.TS Hoàng Văn Cường lưu ý rằng việc lập sàn giao dịch vàng giúp người dân yên tâm có vàng nếu muốn dự trữ và cũng bảo đảm quản lý được ngoại tệ.
Ông Đạt khuyến nghị xem xét kinh nghiệm của nhiều quốc gia để cho phép Sở Giao dịch Hàng hóa giao dịch mặt hàng vàng kỳ hạn thông qua các loại hợp đồng. Ngoài ra, ông Đạt cũng đề xuất thành lập quỹ tín thác (ETF) vàng như công cụ tài chính quốc tế để khuyến khích người dân tham gia gửi vàng và đầu tư vào sản xuất kinh doanh, thay vì nắm giữ vàng miếng.
Thách thức và quy định cần xem xét
Một trong những thách thức là chênh lệch giá vàng SJC so với giá vàng thế giới. Việc tập trung vào thương hiệu quốc gia về vàng SJC đã tạo niềm tin lớn đối với người dân, nhưng đồng thời cũng gây ra sự chênh lệch giá vàng. Giải quyết vấn đề này đòi hỏi sự cân đối giữa cung và cầu vàng.
Việc tách biệt giữa thị trường vàng vật chất (người mua vàng để sử dụng trang sức hoặc dự phòng) và thị trường vàng tài chính (người mua vàng với mục tiêu đầu tư) có thể giúp cân bằng cung-cầu vàng và giảm áp lực về việc nhập nhiều vàng về đập thành vàng miếng.
Thương hiệu vàng quốc gia như SJC vẫn đang được coi là thương hiệu tin cậy nhất. Việc điều hành thị trường vàng cần cân nhắc để đảm bảo tính ổn định và sự tin tưởng của người dân và doanh nghiệp.
Trong tương lai, việc điều hành thị trường vàng cần phải cân nhắc một cách cẩn trọng để đảm bảo tính thống nhất của thương hiệu vàng quốc gia và đồng thời tạo điều kiện cho sự cạnh tranh và tích hợp thị trường vàng Việt Nam vào thị trường vàng thế giới một cách hiệu quả. Điều này có thể đòi hỏi sự hợp tác giữa các cơ quan chính phủ, doanh nghiệp và các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính và vàng.
Giavang.net