(GVNET) – Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vừa công bố báo cáo tài chính đã được kiểm toán cho năm 2024, cho thấy khoản lỗ hoạt động lên tới 77,6 tỷ USD – đánh dấu năm thua lỗ thứ hai liên tiếp của ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới.
Con số này tuy thấp hơn mức lỗ kỷ lục 114,3 tỷ USD trong năm 2023 nhưng vẫn phản ánh những thách thức lớn mà Fed đang đối mặt trong việc thực thi chính sách tiền tệ.
Theo Wall Street Journal, khoản lỗ của Fed bắt nguồn từ hai giai đoạn then chốt: các biện pháp hỗ trợ nền kinh tế thời kỳ đại dịch COVID-19 (2020–2021), và chuỗi tăng lãi suất dồn dập nhằm kiềm chế lạm phát leo thang giai đoạn 2022–2023.
Trong suốt một thập kỷ trước đó, Fed gần như luôn có lãi và chuyển hàng trăm tỷ USD tiền lãi về cho Bộ Tài chính Mỹ. Tuy nhiên, khi bước vào giai đoạn tăng lãi suất mạnh mẽ, chi phí trả lãi cho các tổ chức tài chính gửi tiền tại Fed đã vượt xa khoản thu từ danh mục tài sản của Fed – bao gồm trái phiếu kho bạc và chứng khoán thế chấp.
Đến tháng 9/2022, tình trạng “thu không đủ chi” chính thức xuất hiện, đánh dấu bước ngoặt trong mô hình hoạt động vốn dĩ rất ổn định của Fed.
Mặc dù thua lỗ, Fed khẳng định hoạt động thường nhật và khả năng hoạch định chính sách tiền tệ không bị ảnh hưởng. Fed là tổ chức tự chủ về ngân sách, không nhận tiền cấp phát từ Quốc hội và cũng không cần ngân sách liên bang để vận hành. Khi lỗ, Fed không xin cứu trợ mà chỉ ghi nhận khoản nợ nội bộ gọi là “tài sản hoãn dụng”, hiện đã lên đến 216 tỷ USD tính đến cuối 2024 – tăng gần 100 tỷ USD so với năm trước.
Fed sẽ chỉ nối lại việc chuyển tiền lãi cho Bộ Tài chính khi số lỗ này được bù đắp hoàn toàn.
Hiện tại, Fed đang phải trả mức lãi suất khoảng 4,4% cho gần 3,4 nghìn tỷ USD tiền gửi của các tổ chức tài chính. Trong khi đó, lợi tức bình quân từ danh mục tài sản trị giá 6,8 nghìn tỷ USD mà Fed nắm giữ chỉ vào khoảng 2,6%. Khoảng cách này chính là nguyên nhân khiến Fed tiếp tục chìm trong thua lỗ.
Theo dự báo của Fed New York, nếu lãi suất ngắn hạn còn duy trì trên 4%, Fed có thể tiếp tục báo lỗ trong năm 2025. Đến khi lãi suất điều hành giảm đủ sâu để chi phí trả lãi thấp hơn thu nhập từ tài sản, Fed mới có thể trở lại trạng thái có lãi.
Thua lỗ không phải là mục tiêu hay điều mong muốn, nhưng theo các chuyên gia, đây là “cái giá” tất yếu cho nỗ lực kiểm soát lạm phát và đảm bảo ổn định vĩ mô. Trong hơn 10 năm từ 2012 đến 2021, Fed đã chuyển hơn 870 tỷ USD lợi nhuận về Bộ Tài chính Mỹ – trong đó riêng năm 2021 là 109 tỷ USD. Do đó, việc phải chịu lỗ vài năm trong chu kỳ thắt chặt chính sách được xem là điều chấp nhận được trong dài hạn.
Tương lai tài chính của Fed giờ phụ thuộc nhiều vào chính sách lãi suất mà họ điều hành. Nếu Fed tiếp tục cắt giảm lãi suất đều đặn và kéo lãi suất ngắn hạn về dưới 3%, thời điểm hòa vốn có thể quay trở lại sớm hơn dự kiến. Ngược lại, nếu kinh tế tiếp tục đối mặt với lạm phát kéo dài, Fed có thể phải giữ lãi suất cao thêm nhiều quý nữa – đồng nghĩa với việc lỗ hoạt động vẫn chưa thể chấm dứt trong tương lai gần.
Góc nhìn chuyên gia: “Fed không cần có lãi để thực hiện sứ mệnh của mình. Nhưng những khoản lỗ lớn sẽ làm dấy lên tranh luận chính trị về hiệu quả hoạt động và khả năng điều hành tiền tệ độc lập”, một chuyên gia từ Viện Brookings nhận định.
Tổng hợp