Các chuyên gia kinh tế của ngân hàng Deutsche Bank cho rằng, lạm phát sẽ không sớm biến mất mà nhiều khả năng sẽ dai dẳng và có thể dẫn đến 1 cuộc khủng hoảng trong những năm sắp tới.
Trong khi hầu hết chuyên gia Phố Wall Phố Wall đều đồng ý với quan điểm của Fed rằng áp lực lạm phát hiện tại chỉ là tạm thời và họ cho rằng Fed sẽ không sớm có bất kỳ thay đổi chính sách nào. Deutsche Bank lại đưa ra một cảnh báo cấp thiết rằng việc tập trung vào kế hoạch kích cầu trong khi gạt bỏ lo ngại lạm phát sẽ là một sai lầm, ít nhất là trong ngắn hạn, sau đó là vào năm 2023 và xa hơn nữa.
Đồng thời, các chuyên gia của Deutsche đặc biệt chỉ trích Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và lộ trình chính sách mới mà Fed mà theo đó nước Mỹ chấp nhận mức lạm phát cao hơn để đổi lấy đà hồi phục kinh tế trọn vẹn và bao trùm. Dự định không thắt chặt chính sách cho đến khi lạm phát tăng một cách bền vững của Fed sẽ gây ra những tác động khủng khiếp.
“Hậu quả của việc trì hoãn kiềm chế lạm phát là các hoạt động kinh tế và thị trường tài chính sẽ bị gián đoạn nhiều hơn”, chuyên gia kinh tế trưởng David Folkerts-Landau của Deutsche Bank viết. “Điều này sẽ tạo ra suy thoái sâu và khiến thị trường tài chính quốc tế lao đao, đặc biệt là tại các thị trường mới nổi”.
Là một phần của cách tiếp cận đối với lạm phát, Fed sẽ không tăng lãi suất hoặc cắt giảm chương trình mua tài sản của mình cho đến khi thấy “tiến bộ đáng kể hơn nữa” đối với các mục tiêu bao trùm của mình. Nhiều quan chức ngân hàng trung ương cho biết kinh tế hiện tại đang không ở gần các mục tiêu đó.
Trong khi đó, các chỉ số như giá tiêu dùng và chỉ số giá chi tiêu cá nhân đều cao hơn mục tiêu lạm phát 2% của Fed. Các nhà hoạch định chính sách cho biết sự gia tăng lạm phát hiện tại chỉ là tạm thời và sẽ giảm bớt một khi sự gián đoạn nguồn cung và các tác động cơ bản từ dịch COVID-19 giảm bớt.
Không đồng tình với điều trên, nhóm chuyên gia của Deutsche Bankcho rằng các biện pháp kích thích mạnh tay và những thay đổi mang tính căn bản trong nền kinh tế vĩ mô sẽ khiến Fed gặp nhiều khó khăn khi đối phó với lạm phát.
“Có thể đến năm 2023 thì lạm phát sẽ bùng phát trở lại. Sự dai dẳng của lạm phát là do các ưu tiên của Fed đang chuyển hướng sang các mục tiêu xã hội và phớt lờ lạm phát khiến các nền kinh tế trên thế giới đang ngồi trên một quả bom hẹn giờ”, chuyên gia Folkerts-Landau của Deutsche Bank nói.
“Các tác động (của lạm phát) có thể rất tàn phá, đặc biệt là đối với những người dễ bị tổn thương nhất trong xã hội”, Folkerts-Landau cảnh báo.
Hầu hết chuyên gia Phố Wall lại ủng hộ quan điểm của Fed.
Jan Hatzius, chuyên gia kinh tế trưởng của Goldman Sachs, đưa ra những “lý do đủ mạnh” để ủng hộ Fed. Một trong số đó là dự đoán người lao động sẽ quay trở lại tìm kiếm việc làm trong những tháng tới, khi trợ cấp thất nghiệp đã hết và điều đó giúp giảm áp lực lên tiền lương. Theo ông, áp lực giá cả hiện nay chủ yếu đến từ “vai trò lớn chưa từng thấy của các yếu tố ngoại vi” mà sẽ sớm suy yếu. Do đó Fed hoàn toàn có thể tuân theo kế hoạch từ từ dỡ bỏ chính sách nới lỏng tiền tệ.
Theo ông, áp lực giá cả hiện nay chủ yếu đến từ “vai trò lớn chưa từng thấy của các yếu tố ngoại vi” mà sẽ sớm suy yếu. Do đó Fed hoàn toàn có thể tuân theo kế hoạch từ từ dỡ bỏ chính sách nới lỏng tiền tệ.
Deutsche Bank nhận định đó là 1 sai lầm lớn.
Đến nay, Quốc hội Mỹ đã thông qua các gói kích thích trị giá hơn 5.000 tỷ USD liên quan đến đại dịch Covid-19 trong khi Fed đã tăng gần gấp đôi bảng cân đối kế toán của mình lên khoảng 8.000 tỷ USD, thông qua chương trình mua vào tài sản hàng tháng. Các biện pháp kích thích kinh tế Mỹ tiếp tục được đưa ra ngay cả khi nền kinh tế này được dự báo tăng trưởng với tốc độ 10% trong quý II/2021 còn thị trường việc làm tăng thêm trung bình 478.000 việc làm mỗi tháng trong năm 2021.
“Chưa bao giờ chúng ta nhìn thấy chính sách tài khóa và tiền tệ có sự phối hợp rộng rãi như vậy. Điều này sẽ tiếp tục khi sản lượng vượt quá tiềm năng”, ông Folkers-Landau nói. “Đây là lý do tại sao lạm phát lần này lại khác biệt”, chuyên gia Deutsche Bank lý giải.
Nhóm chuyên gia của Deutsche lo ngại làn sóng lạm phát sắp tới có thể giống với thời kỳ những năm 1970, thập kỷ mà mức lạm phát trung bình là 7% và nhiều lần lên đến mức 2 con số. Giá thực phẩm và năng lượng tăng cao cùng với việc chấm dứt kiểm soát giá là những nguyên nhân chính.
Tổng hợp