VIP Tin 24/7: Trung Quốc bước vào giai đoạn chuyển đổi hỗn loạn khi quy định VAT mới với vàng chính thức có hiệu lực

(GVNET) Thị trường vàng Trung Quốc đang trải qua giai đoạn điều chỉnh mạnh sau khi Bắc Kinh triển khai cải cách lớn về thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với vàng vật chất – một thay đổi được đánh giá là tác động sâu rộng nhất kể từ năm 2019.

Theo thông báo từ Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế, chính sách mới có hiệu lực từ 1/11/2025 đến 31/12/2027, chấm dứt cơ chế cho phép khấu trừ VAT 13% trên vàng rút khỏi Sàn Giao dịch Vàng Thượng Hải (SGE) và Sàn Giao dịch Hàng hóa Kỳ hạn Thượng Hải (SHFE).

VAT mới tách hai luồng: vàng đầu tư vs vàng phi đầu tư

Trước đây, khi các thành viên SGE/SHFE rút vàng khỏi kho để chế tác hoặc sản xuất thương hiệu, họ được cấp hóa đơn VAT đặc biệt 13%, giúp khấu trừ hoàn toàn và giữ chi phí thuế ở mức thấp.

Cơ chế này giúp giảm giá thành trang sức, ngay cả khi giá vàng toàn cầu tăng mạnh.

Tuy nhiên, từ tháng 11, hệ thống đã được tách thành hai đường:

1. Vàng phục vụ mục đích đầu tư – được ưu ái

• Tiếp tục áp dụng công thức tính thuế chỉ trên phần giá trị gia tăng.
• Không làm tăng chi phí đối với ngân hàng, sản phẩm đầu tư, ETF vàng.
• Tuy nhiên, SGE/SHFE không còn cấp hóa đơn VAT đặc biệt cho khách hàng, khiến bên mua không thể khấu trừ thuế đầu ra.

➡️ Hệ quả: Nhà đầu tư nhỏ lẻ sẽ có xu hướng mua trực tiếp từ thành viên SGE để nhận giá tốt hơn vì họ hưởng lợi thế khấu trừ tại cấp đầu tiên.

2. Vàng phi đầu tư – đặc biệt là trang sức – chịu ảnh hưởng nặng nề

• Chỉ được khấu trừ 6% chi phí, thay vì 13%.
• SGE chỉ cấp hóa đơn VAT thông thường.
• Thuế suất tăng khiến giá bán lẻ dự kiến tăng khoảng 4%, một số thương hiệu đã điều chỉnh giá từ đầu tháng 11.

Ngoài ra, chính sách mới xóa bỏ sự phân biệt giữa thành viên SGE và các đơn vị không phải thành viên.
Các nhà chế tác nhỏ, ngân hàng quy mô hạn chế và chuỗi cửa hàng nhượng quyền đều mất khả năng khấu trừ 13% VAT trước đây.

➡️ Theo phản hồi mà Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) ghi nhận, giá vàng miếng từ các đơn vị phi thành viên đã tăng khoảng 13%.

Người tiêu dùng Trung Quốc thay đổi hành vi: bỏ trang sức, mua vàng miếng

Theo Metals Focus:

• Đầu tư bán lẻ tăng 20% lên 336 tấn trong năm 2024, cao nhất kể từ 2013.
• Tiêu thụ trang sức giảm 24%, xuống mức thấp nhất kể từ đại dịch.
• 9 tháng đầu năm 2025, tiêu thụ trang sức tiếp tục giảm 25%, trong khi đầu tư tăng 24%.

Thị trường trang sức tại Quảng Châu, Thâm Quyến – trung tâm sản xuất & bán buôn – trầm lắng từ sau kỳ nghỉ lễ Quốc khánh.
Tháng 11 vốn là mùa thấp điểm, nhưng các nhà bán buôn cho biết thuế VAT mới làm giảm nhu cầu nhập hàng rõ rệt.

Xu hướng mới:

• Xuất hiện dòng sản phẩm “bán theo món”, ít phụ thuộc vào giá vàng.
• Các thương hiệu đẩy mạnh chương trình “đổi vàng cũ lấy vàng mới” – hình thức không chịu tác động của VAT mới.

Ngân hàng Trung Quốc cũng bị kéo vào vòng xoáy điều chỉnh

Chính sách mới gây nhiễu hệ thống bán lẻ kim loại quý:

• China Construction Bank ngừng nhận đăng ký mới cho một tài khoản mua vàng ngay trong ngày đầu chính sách có hiệu lực.
• ICBC từng đưa ra hạn chế tương tự nhưng rút lại vài giờ sau.

Dù thuế VAT không áp trực tiếp lên “vàng giấy” của ngân hàng, sự thay đổi đủ để khiến các định chế tài chính phải đánh giá lại hành vi khách hàng và rủi ro thị trường.

Triển vọng: Vàng đầu tư sẽ hưởng lợi mạnh trong năm 2026

Theo WGC, nhà đầu tư mua vàng miếng hoặc vàng xu không phải chịu thêm thuế, miễn là mua trực tiếp từ thành viên SGE.

Kết hợp với:

• Kỳ vọng FED cắt giảm lãi suất tháng 12,
• Lo ngại về nợ công Mỹ,
• Kinh tế Trung Quốc tiếp tục bất định,
• PBoC duy trì mua vàng ổn định,

→ Nhu cầu đầu tư vàng tại Trung Quốc dự kiến tiếp tục tăng mạnh.

Giới phân tích đánh giá đây là cải cách thuế lớn nhất thị trường vàng Trung Quốc trong gần một thập kỷ, nhưng tác động đầy đủ sẽ chỉ được thể hiện rõ từ năm 2026 – khi mùa mua sắm cao điểm phản ánh sự dịch chuyển hành vi tiêu dùng.

---