VIP Chuyên sâu: Thuế 25% cản đường vàng Mỹ: Nhập khẩu lao dốc, Canada còn ‘mở cửa hậu’ cứu hàng trung chuyển!

(GVNET) Trong động thái “ăn miếng trả miếng”, Chính phủ Canada đã áp thuế bổ sung 25% lên các sản phẩm vàng, bạc, bạch kim và palladium nhập khẩu từ Mỹ, khiến nhập khẩu kim loại quý giảm mạnh tới 69,7% chỉ trong tháng đầu áp thuế, còn xuất khẩu giảm 8,9%, nhưng các lô hàng trung chuyển vẫn được miễn thuế.

Chi tiết gói thuế trả đũa của Canada

• Hiệu lực từ 4/3/2025: Danh mục đầu tiên áp thuế 25% nhắm vào kim loại quý bất kể là nguyên liệu thô, bán tinh hoặc mạ, bao gồm vàng, bạc, bạch kim, palladium dùng trong trang sức và các chi tiết kim loại quý khác.
• Bổ sung từ 14/3/2025: Thêm sản phẩm kim loại quý không liên quan trang sức như phế liệu, vụn nhằm thu hồi kim loại quý.
• Mục tiêu: Tác động mạnh vào các ngành thiết yếu của Mỹ nhưng đồng thời giảm thiểu thiệt hại cho doanh nghiệp Canada thông qua tư vấn và tham vấn kéo dài nhiều tháng với các bên liên quan.

Tác động tức thời lên thương mại song phương

Theo Báo cáo ngày 6/5/2025 của Statistics Canada:

• Nhập khẩu kim loại quý từ Mỹ: Giảm 69,7% trong tháng 3/2025, là nguyên nhân chính khiến tổng nhập khẩu “sản phẩm khoáng chất” giảm 15,8%.
• Xuất khẩu kim loại quý của Canada: Giảm 8,9%, góp phần vào mức giảm 3,2% tổng xuất khẩu “sản phẩm khoáng chất và kim loại”.

Cơ chế miễn thuế cho hàng trung chuyển

• Canada Border Services Agency khẳng định các hàng hoá tạm nhập để chuyển tiếp (transshipments) không chịu thuế 25% nếu đáp ứng điều kiện tạm nhập – tái xuất theo Mục 9993.00.00.
• Chương trình Duties Relief và Duty Drawback cũng cho phép hoàn thuế hoặc miễn thuế cho doanh nghiệp Canada khi hàng nhập khẩu được xuất khẩu trở lại, tuân thủ tiêu chí CUSMA.

Sự kiện Canada áp thuế 25% lên kim loại quý nhập từ Mỹ có thể tác động đến thị trường vàng theo những cách sau:

Giảm nguồn cung trực tiếp từ Mỹ tại Canada

• Nhập khẩu vàng thô và bán tinh từ Mỹ vào Canada lao dốc 70% khiến nguồn cung vàng vật chất tại thị trường Canada khan hiếm hơn. Thiếu hụt tạm thời này có thể đẩy giá vàng tại Canada tăng cao so với giá quốc tế.

Gia tăng nhu cầu vàng nội địa và từ các nguồn thay thế

• Nhà kinh doanh và NĐT Canada buộc phải tìm kiếm vàng từ “thế chân” như thị trường châu Âu hoặc châu Á. Làn sóng nhu cầu này có thể tạo sức ép tăng giá vàng toàn cầu, dù Canada chỉ chiếm khoảng 5% tiêu thụ vàng thế giới.

Thúc đẩy hoạt động trung chuyển và dịch vụ kho bãi

• Hàng loạt lô vàng Mỹ sẽ đi “đường vòng” qua các nước không chịu thuế để chuyển đến Canada hoặc các thị trường thứ ba. Điều này có thể làm tăng chi phí vận chuyển, lưu kho và phí bảo hiểm – gián tiếp đẩy giá thực của vàng tăng.

Tác động tâm lý lên nhà đầu tư

• Thuế trả đũa cho thấy rủi ro địa chính trị và thương mại đang gia tăng. Trong bối cảnh đó, vàng càng khẳng định vai trò “trú ẩn an toàn”, khiến nhà đầu tư tài chính và quỹ ETF vàng có thể tăng vị thế nắm giữ, kéo giá vàng tài chính tăng cao.

Chênh lệch giá giao ngay (spot) và kỳ hạn (futures)

• Sự gián đoạn trong lưu thông vật chất có thể khiến giá vàng vật chất (spot) tại Canada và các thị trường chịu thuế chênh so với giá hợp đồng tương lai. Hiện tượng này thường mở ra cơ hội arbitrage, nhưng cũng tạo độ biến động cao hơn cho giá vàng kỳ hạn.

Ổn định dài hạn nhờ cơ chế miễn thuế trung chuyển

• Vì transshipments được miễn thuế, dòng vàng đi qua Canada vẫn lưu thông. Về dài hạn, nếu chương trình Duties Relief và Duty Drawback được triển khai hiệu quả, tác động thu hẹp vào nguồn cung vật chất có thể giảm bớt, làm dịu áp lực lên giá.

Kết luận

Việc Canada áp thuế bổ sung 25% lên kim loại quý nhập từ Mỹ đã ngay lập tức “bóp nghẹt” dòng chảy hàng hoá sang Canada, với nhập khẩu giảm gần 70% và xuất khẩu giảm gần 9% chỉ trong tháng đầu tiên. Tuy nhiên, chính sách miễn thuế cho hàng trung chuyển và chương trình hoàn thuế Duty Drawback giúp giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực đối với hoạt động logistics và nhà xuất khẩu của Canada. Trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ – Canada chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, các doanh nghiệp xuất – nhập khẩu kim loại quý cần chủ động ứng phó, tận dụng các cơ chế miễn thuế và theo dõi sát các quy định CUSMA để đảm bảo tối ưu chi phí.

---