Động thái giảm cả trần lãi suất tiền gửi có kỳ hạn dưới 6 tháng lẫn trần lãi suất cho vay đối với các lĩnh vực ưu tiên ngay cùng một lúc đã khiến không ít người ngạc nhiên, nhất là đặt trong thời điểm cuối năm khi mặt bằng lãi suất thường chịu áp lực. Vì sao NHNN lại chọn hành động này vào lúc này?
Hôm qua, ngày 18/11, NHNN ban hành quy định về mức lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng VND của tổ chức, cá nhân tại TCTD theo hướng: lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng giảm từ 1,0%/năm xuống0,8%/năm; lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng giảm từ 5,5%/năm xuống 5,0%/năm; lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng tại Quỹ tín dụng nhân dân, Tổ chức tài chính vi mô giảm từ 6,0%/năm xuống 5,5%/năm; lãi suất tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng trở lên do TCTD ấn định trên cơ sở cung – cầu vốn thị trường.
Cùng đó, NHNN cũng ban hành Quyết định số 2416/QĐ-NHNN (18/11/2019) về mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND của TCTD đối với khách hàng vay để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ một số lĩnh vực, ngành kinh tế. Theo đó, lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND đối với các nhu cầu vốn phục vụ nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao giảm từ 6,5%/năm xuống 6,0%/năm; lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND của Quỹ tín dụng nhân dân và Tổ chức tài chính vi mô đối với các nhu cầu vốn này giảm từ 7,5%/năm xuống 7,0%/năm.
Tại sao lại chọn thời điểm gần Tết để hạ lãi suất?
Trần lãi suất cho vay chính thức đối với lĩnh vực ưu tiên đã được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) giữ nguyên trong hơn 2 năm qua bất chấp việc một số ngân hàng thương mại (NHTM) Nhà nước trong năm nay đã chủ động điều chỉnh giảm về thấp hơn mức quy định, trong khi trần lãi suất tiền gửi có kỳ hạn dưới 6 tháng đã nằm yên suốt 5 năm. Và nay cả 2 công cụ này được sử dụng cùng một thời điểm cho thấy quyết tâm của nhà điều hành trong việc lựa chọn con đường nới lỏng để đối phó với những tác động từ bên ngoài.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vào cuối tháng 10 đã có lần giảm lãi suất cơ bản USD thứ 3 liên tiếp. Chỉ 1 tuần sau đó, các ngân hàng trung ương (NHTW) trong khu vực bắt đầu hành động, từ Thái Lan, Malaysia và mới đây là Trung Quốc ngày hôm qua (18/11) bất ngờ hạ lãi suất của các hợp đồng mua lại đảo ngược (reverse repo) kỳ hạn 7 ngày từ 2,55% xuống còn 2,5%, bất chấp những ý kiến cho rằng Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBoC) đang bị trói tay trong việc nới lỏng chính sách vì giá thịt lợn tăng đẩy lạm phát leo thang.
Đây là lần đầu tiên PBoC có một động thái cắt giảm sau hơn 4 năm qua và cũng là dấu hiệu cho thấy các nhà hoạch định chính sách nước này đã sẵn sàng hành động để thúc đẩy đà tăng trưởng đang giảm tốc của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Ngay sau động thái của Trung Quốc, NHNN Việt Nam cũng lập tức hành động vào chiều muộn cùng ngày. Lần này công cụ được chọn không phải là lãi suất điều hành, vốn chưa đủ sức tác động và lan tỏa đển thị trường như kỳ vọng trước đây, mà là trần lãi suất tiền gửi và cho vay, vốn sẽ buộc toàn bộ các tổ chức tín dụng phải hành động giảm lãi suất theo sau để kéo mặt bằng lãi suất thị trường thật sự đi xuống.
Cần lưu ý rằng đồng nhân dân tệ đã quay đầu giảm giá trở lại so với USD từ ngày 08/11 đến nay. Và sau động thái giảm lãi suất của PBoC vào hôm qua, đồng nhân dân tệ tiếp tục lao dốc, diễn biến này ít nhiều sẽ ảnh hưởng lên tiền đồng. Do đó, một động thái giảm lãi suất còn nhằm mục tiêu không cho tiền đồng tăng giá so với nhân dân tệ cũng như các đồng tiền khác mà được đánh giá là sẽ gây hại đến nền kinh tế trong bối cảnh hiện nay.
Đối với những lo ngại về việc thời điểm cuối năm thanh khoản thường chịu nhiều áp lực thì việc lựa chọn giảm lãi suất vào lúc này có thật sự phù hợp, câu trả lời là sau động thái mua ngoại tệ liên tiếp trong hơn 3 tháng qua đẩy dự trữ ngoại hối vượt mốc 73 tỷ USD, tăng thêm 6,65 tỷ USD, tương ứng với gần 155 ngàn tỷ đồng được bơm ra thị trường, thì thanh khoản hệ thống đang rất dồi dào. Bằng chứng là lãi suất trên thị trường liên ngân hàng và thị trường trái phiếu liên tiếp chìm sâu. Chẳng những vậy, trên thị trường mở NHNN cũng liên tiếp bơm ròng để hỗ trợ thêm thanh khoản cho những ngân hàng gặp áp lực.
Giavang.net tổng hợp