Góc nhìn Giavang: Cảnh báo nhà đầu tư Việt Nam: Cẩn trọng trước “cơn sốt vàng” và giao dịch chợ đen bùng phát

(GVNET) Giá vàng tăng cao, chợ đen hot hàng

Giữa lúc giá vàng trong nước leo lên kỷ lục, thị trường “chợ đen” vàng miếng đang bùng nổ mạnh mẽ. Chỉ vài cú nhấp chuột trên mạng xã hội, người mua có thể dễ dàng tìm thấy hàng loạt nhóm giao dịch tự phát với hàng chục nghìn thành viên, nơi vàng được rao bán với giá cao hơn niêm yết từ 20–30 triệu đồng/lượng. Dù rủi ro rõ ràng, nhiều người vẫn sẵn sàng giao dịch để “săn vàng” nhanh, bỏ qua quy định pháp lý và kiểm định chất lượng.

Các giao dịch này thiếu hóa đơn, chứng từ và thực hiện qua tin nhắn hoặc gặp mặt riêng, khiến nguy cơ bị lừa đảo, chiếm đoạt hoặc mua phải vàng giả ngày càng gia tăng. Nhiều trường hợp chuyển tiền xong không nhận được hàng, hoặc vàng nhận được là hàng kém chất lượng.

Theo giới chuyên môn, nguồn cung vàng trong nước khan hiếm trong khi nhu cầu đầu cơ tăng mạnh đã khiến giá chênh lệch và thị trường ngầm phát triển. Việc nhập khẩu vàng hiện vẫn bị hạn chế bởi quy trình cấp phép kéo dài, khiến tình trạng mất cân đối cung – cầu khó được cải thiện trong ngắn hạn. Dự báo phải đến đầu năm 2026, thị trường mới có thể ổn định trở lại.

Về pháp lý, theo Nghị định 24/2012/NĐ-CP và Nghị định 232/2025/NĐ-CP, mọi hoạt động kinh doanh, mua bán vàng miếng ngoài hệ thống được cấp phép đều vi phạm pháp luật, có thể bị phạt tới 400 triệu đồng đối với cá nhân, gấp đôi đối với tổ chức, và có thể bị truy cứu hình sự nếu liên quan buôn lậu hoặc rửa tiền.

Các chuyên gia cảnh báo người dân không nên tin vào “vàng giá rẻ” hay giao dịch không hóa đơn. Dù vàng trông thật, người mua vẫn có thể bị thiệt hại nếu sản phẩm không được kiểm định hoặc chứng nhận. Khi xảy ra tranh chấp, giao dịch ngầm sẽ không được pháp luật bảo vệ.

Để ngăn chặn rủi ro, cần tăng cường quản lý thị trường, kiểm soát thông tin trên mạng xã hội, và đồng thời nâng cao nhận thức người tiêu dùng. Nhà đầu tư chỉ nên mua bán tại các tổ chức, doanh nghiệp được Ngân hàng Nhà nước cấp phép, yêu cầu hóa đơn và chứng từ rõ ràng.

Vàng chỉ thực sự là kênh trú ẩn an toàn khi giao dịch minh bạch, hợp pháp và được kiểm soát.

⚠️ Các rủi ro khi mua vàng qua tay, không qua kênh chính thức

1. Rủi ro vàng giả hoặc kém chất lượng
   • Nhiều đối tượng trộn lẫn vàng thật với hợp kim, hoặc dùng vỏ bao bì của các thương hiệu nổi tiếng như SJC, DOJI để đánh lừa người mua.
   • Một số miếng vàng bị mài mòn, tráo mã số seri, hoặc pha tạp chất bên trong — mắt thường không thể phân biệt.
2. Không có hóa đơn, chứng từ – không được pháp luật bảo vệ
   • Khi giao dịch chợ đen, người mua không có hóa đơn, giấy kiểm định hay chứng nhận nguồn gốc, do đó nếu xảy ra tranh chấp hoặc phát hiện vàng giả, không thể khiếu nại hay đòi bồi thường.
   • Cơ quan chức năng cũng không thể xác minh giao dịch vì không có chứng từ hợp pháp.
3. Nguy cơ bị lừa đảo chiếm đoạt tiền
   • Các vụ lừa đảo phổ biến gồm: nhận tiền nhưng không giao vàng, hoặc giao vàng giả, hẹn giao sau rồi “mất tích”.
   • Hình thức này thường diễn ra qua tin nhắn, chuyển khoản cá nhân, hoặc gặp tại quán cà phê — không có bằng chứng pháp lý rõ ràng.
4. Nguy cơ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu hình sự
   • Theo Nghị định 24/2012/NĐ-CP và 232/2025/NĐ-CP, mua bán vàng miếng ngoài hệ thống được cấp phép là vi phạm pháp luật, có thể bị phạt tới 400 triệu đồng với cá nhân, và bị truy tố hình sự nếu có yếu tố buôn lậu hoặc rửa tiền.
5. Rủi ro bị cướp giật, mất an toàn cá nhân
   • Do giao dịch trực tiếp, mang theo lượng tiền hoặc vàng lớn, người mua dễ trở thành mục tiêu của tội phạm. Đã có nhiều vụ cướp hoặc trấn lột xảy ra quanh khu vực giao dịch tự phát.
6. Rủi ro thua lỗ do giá bị thao túng
   • Giá vàng trên “chợ đen” thường cao hơn 20–30 triệu đồng/lượng so với giá niêm yết. Khi thị trường điều chỉnh, người mua dễ chịu lỗ nặng vì không thể bán lại với giá tương ứng.
7. Không thể chứng minh tài sản hợp pháp
   • Nếu nắm giữ lượng vàng lớn không có chứng từ mua bán, người sở hữu gặp rủi ro khi kê khai tài sản, chuyển nhượng hoặc cầm cố. Các ngân hàng và tổ chức tài chính sẽ không chấp nhận vàng “không rõ nguồn gốc” làm tài sản đảm bảo.

---