Đọc phần 1 tại

Chuyên đề đặc biệt: Tổng kết thị trường Vàng năm 2025

Dưới đây, chúng tôi sẽ làm rõ hơn những yếu tố hỗ trợ vàng xuyên suốt năm 2025 đã được đề cập phía trên.

Chính sách tiền tệ thiên hướng nới lỏng của Fed

Đà tăng giá của vàng năm 2025 chủ đạo xuất hiện nhờ đặt cược vào việc Fed hạ lãi suất vào cuối năm. Vàng là một tài sản không sinh lãi, chính vì vậy vàng có xu hướng tăng khi lãi suất giảm, làm giảm chi phí cơ hội nắm giữ tài sản không sinh lời như vàng. Các nhà chức trách Fed đã buộc phải ưu tiên hỗ trợ việc làm sau khi tăng trưởng việc làm Mỹ chậm lại và lạm phát chững lại gần mục tiêu.

Bảng lương phi nông nghiệp Mỹ năm 2025

Chỉ số giá tiêu dùng CPI Mỹ 5 năm qua

Trước sự hạ nhiệt của thị trường lao động cũng như lạm phát gần mục tiêu, Fed đã có 2 lần hạ lãi suất trong tháng 9 và tháng 10, tháng 12 với biên độ là 0,25%, đưa lãi suất xuống phạm vi 3,5 – 3,75% như hiện tại. Hành động của Fed đã giúp cho vàng liên tục tạo các mức kỉ lục mới trong tháng 9 – giữa tháng 10, kích thích tâm lí mua đuổi, mua vàng bằng mọi giá.

Biểu đồ 6: Diễn biến lãi suất tại Mỹ 10 năm qua

Mặc dù động thái hạ lãi suất với biên độ 0,25% của Fed thể hiện sự thận trọng của các nhà chức trách Mỹ, giới thương nhân và nhà đầu tư dường như đặt cược nhiều hơn vào các động thái ôn hòa tiếp theo của Ngân hàng trung ương Mỹ trong năm nay, thể hiện bởi đà tăng của chứng khoán và tiền số trong năm nay.

USD suy yếu

Trong nửa cuối của 2025, đồng USD có xu hướng yếu hơn rõ rệt thị trường đặt cược vào khả năng Cục Dự trữ Liên bang (Fed) sẽ bắt đầu hạ lãi suất hoặc ít nhất là tạo môi trường lùi dần áp lực thắt chặt. Khi USD giảm, giá vàng (định giá bằng USD) trở nên rẻ hơn cho nhà đầu tư ngoại tệ khác, thu hút nhu cầu ngoại quốc và đẩy giá lên. Các phiên tăng mạnh của vàng thường trùng với các bản tin kinh tế yếu của Mỹ hoặc khi xác suất cắt lãi suất tăng lên gây sức ép lên đồng bạc xanh.

Trong khi vàng tăng tới 60% trong năm khi đồng USD giảm gần 9% trong năm nay. Vàng – USD; vàng – Lợi suất đã thể hiện mối tương quan nghịch thường thấy.

Biểu đồ 7: So sánh hiệu suất của Vàng với USD và Lợi suất trong năm 2025

Lãi suất thực và kỳ vọng: Vàng không sinh lãi; vì vậy khi lãi suất thực (lãi suất danh nghĩa trừ lạm phát) giảm do Fed nới lỏng kỳ vọng, chi phí cơ hội nắm giữ vàng giảm và vàng hấp dẫn hơn như tài sản bảo toàn giá trị. Năm 2025, các dao động về kỳ vọng lãi suất là nhân tố biến động ngắn hạn mạnh đối với giá, nhưng xu hướng giảm dần kỳ vọng lãi suất đã chuyển tải áp lực tăng bền hơn cho vàng.

Ngân hàng trung ương: Lực mua vẫn mạnh dù giá cao kỉ lục

Từ sau giai đoạn tăng mua mạnh mẽ 2022–2024, nhiều ngân hàng trung ương (đặc biệt ở thị trường mới nổi và một số quốc gia châu Á) tiếp tục tích lũy vàng trong năm 2025, dù tốc độ có lúc biến thiên theo từng tháng. Dòng mua chính thức này có tác dụng “ngầm” hút bớt nguồn cung vật chất khỏi kênh tiêu thụ khác (như trang sức hoặc công nghiệp), làm gia tăng áp lực cung-hiệu.

Tác động lên cán cân vật chất: Họa động mua ròng của các Ngân hàng trung ương làm giảm lượng vàng có sẵn cho thị trường giao ngay và cho các nhà sản xuất, dẫn tới premium (độ chênh) trên thị trường vật chất ở một số khu vực khi nhu cầu vượt cung trong ngắn hạn. Báo cáo thống kê nửa đầu năm cho thấy các ngân hàng trung ương vẫn là một đầu cầu lớn, dù có thời điểm lượng mua giảm so với cùng kỳ năm trước.

Theo báo cáo từ Hội đồng Vàng thế giới WGC, các ngân hàng trung ương “vẫn đều đặn bổ sung vàng vào dự trữ”. Nhu cầu vàng của các ngân hàng trung ương tiếp tục mạnh mẽ trong tháng 10, đạt 53 tấn (+36% so với tháng trước) và nối dài xu hướng mua ròng mạnh mẽ diễn ra suốt cả năm 2025.

Biểu đồ 8: Hoạt động mua vàng của các ngân hàng trung từ đầu năm 2024 (theo tấn)

(Dữ liệu tính đến ngày 31 tháng 10 năm 2025. Nguồn: IMF, các ngân hàng trung ương, Hội đồng Vàng Thế giới (WGC))

Lượng mua ròng được báo cáo từ đầu năm đến hết tháng 10 đạt tổng cộng 254 tấn, chậm hơn so với ba năm trước đó. Điều này có thể phản ánh tác động của giá vàng cao hơn đáng kể giai đoạn trước. Dù vậy, hoạt động mua vàng bền bỉ từ các ngân hàng trung ương ở thị trường mới nổi – phù hợp với kết quả từ khảo sát thường niên của WGC – cho thấy các giao dịch này mang tính chiến lược hơn là cơ hội, củng cố vai trò quan trọng của vàng trong bối cảnh bất ổn kinh tế vĩ mô kéo dài.

Biểu đồ 9: So sánh lực mua vàng từ đầu năm so với cùng kì 3 năm trước

Trong các Ngân hàng trung ương mua vàng năm nay, Ba Lan nổi lên như một điểm sáng cực kì ấn tượng.

Biểu đồ 10: Lượng vàng mà các Ngân hàng trung ương mua ròng – bán ròng từ đầu năm 2025 tới tháng 10

Đáng chú ý, lần đầu tiên kể từ 1996, tỷ trọng vàng trong dự trữ ngân hàng trung ương vượt U.S. Treasuries – tín hiệu cho thấy niềm tin dài hạn vào kim loại quý.

ETF và dòng tiền tài chính

ETF vật chất: lực cầu khổng lồ: 2025 là năm mà các quỹ ETF vàng vật chất tiếp tục ghi nhận các dòng vốn lớn, đóng vai trò như “cầu tài chính” hạ tầng cho các nhà đầu tư tổ chức và cá nhân muốn tiếp xúc vàng mà không cần nắm giữ vật chất trực tiếp. Dòng tiền vào ETF đã góp phần lớn vào đợt tăng giá năm nay và giúp tạo nền tảng thanh khoản cho giá cao hơn.

Biểu đồ 11: Lượng vàng nắm giữ của các ETF vàng toàn cầu

Đại diện cho các quỹ ETF vàng là cá mập SPDR Gold Trust. Tính từ đầu năm tới cuối tháng 11 năm nay, quỹ này đã gom mua gần 173 tấn vàng.

Tác dụng khuếch đại: Khi ETF liên tục hút vàng vào kho, điều đó không chỉ tăng tài sản được quản lý mà còn làm giảm nguồn vàng có thể cấp cho thị trường giao ngay trong ngắn hạn. Sự kiện dòng tiền ETF dương kéo dài khiến các nhà phân tích điều chỉnh lên dự báo giá trung hạn.

Bất ổn địa chính trị: xung lực “trú ẩn an toàn

Địa chính trị kéo dài đồng nghĩa với nhu cầu phòng thủ tăng: Năm 2025 ghi nhận nhiều điểm nóng địa chính trị kéo dài (đấu tranh tại các khu vực như Đông Âu, Trung Đông, căng thẳng chiến lược ở một số vùng biển, v.v.), khiến nhà đầu tư gia tăng nhu cầu tài sản an toàn. Mỗi đợt leo thang đều đưa giá vàng bật lên — vai trò truyền thống của vàng như hàng rào chống rủi ro địa chính trị được tái khẳng định.

Những ngày cuối năm, rủi ro địa chính trị càng trở nên trầm trọng khi mà Chính quyền Mỹ đang đẩy mạnh tăng cường hiện diện quân sự tại khu vực Caribe, trong khuôn khổ chiến dịch gây sức ép toàn diện nhằm vào Venezuela, với trọng tâm là phong tỏa và “cách ly” nguồn dầu mỏ của quốc gia Nam Mỹ này.

Tác động tâm lý mạnh hơn vật chất: So với các cú sốc tài chính thuần túy, rủi ro địa chính trị thường kích hoạt phản xạ mua vàng nhanh hơn vì nó đe dọa trực tiếp chuỗi cung ứng, thương mại và lòng tin vào tiền fiat. Chính yếu tố này đã làm tăng tính bền vững cho mức giá cao trong nhiều phiên giao dịch 2025.

Cung – cầu vật chất và yếu tố kỹ thuật

Nguồn cung mỏ & tái chế: Nguồn cung mỏ tăng chậm, chi phí khai thác cao và thời gian gia tăng sản lượng khiến vàng khó ngay lập tức đáp ứng một cú sốc cầu lớn. Tái chế vàng (scrap supply) có khuynh hướng tăng giá trị khi giá cao, nhưng không đủ bù cho nhu cầu tích lũy chính thức và tài chính.

Yếu tố kỹ thuật: Đà tăng mạnh đã tạo ra lực hút kỹ thuật (breakout), khiến nhiều quỹ trend-following và CTA gia tăng vị thế mua; điều này khuếch đại biến động theo chiều lên trong ngắn hạn.

Còn tiếp…

---