(GVNET) – Việc chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump tiến hành sa thải hàng loạt nhân viên liên bang có thể trở thành đợt cắt giảm việc làm lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ, gây ra những tác động sâu rộng đến nền kinh tế.
Làn sóng cắt giảm việc làm quy mô lớn
Theo các chuyên gia kinh tế, với sự hỗ trợ của Bộ Hiệu quả Chính phủ do tỷ phú Elon Musk lãnh đạo, Nhà Trắng đã triển khai các biện pháp cắt giảm quy mô lớn, ảnh hưởng đến nhân sự trong toàn bộ chính phủ liên bang – “người sử dụng lao động” lớn nhất nước Mỹ.
Dù con số chính xác chưa được công bố, dữ liệu cho thấy số lượng nhân sự bị ảnh hưởng ít nhất lên đến hàng chục nghìn người. Chính quyền Tổng thống Trump đã chỉ đạo các cơ quan liên bang sa thải nhân viên “thử việc” – những người có thời gian làm việc dưới một hoặc hai năm và chưa có đầy đủ quyền bảo vệ công vụ.
Theo dữ liệu từ Văn phòng Quản lý Nhân sự Mỹ, tính đến tháng 5/2024, có khoảng 220.000 nhân viên liên bang có thời gian làm việc dưới một năm. Ngoài ra, một quan chức trong chính quyền Mỹ cho biết hơn 75.000 nhân viên liên bang đã chấp nhận gói trợ cấp thôi việc, đồng ý nghỉ việc nhưng vẫn được trả lương đến tháng Chín.
Tổng số nhân sự bị ảnh hưởng lên đến gần 300.000 người, khiến đây trở thành “đợt cắt giảm việc làm lớn nhất trong lịch sử Mỹ”, theo bà Callie Cox, chiến lược gia thị trường tại Ritholtz Wealth Management. Con số này còn chưa tính đến các nhà thầu làm việc tại Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ và những người có nguy cơ mất việc do các chính sách thay đổi.
Tác động kinh tế tiềm ẩn
Việc mất việc làm quy mô lớn có thể gây ra những khó khăn tài chính đáng kể đối với các hộ gia đình. Những người lao động bị ảnh hưởng nếu không nhanh chóng tìm được việc mới sẽ phải đối mặt với áp lực tài chính nghiêm trọng do không có nguồn thu nhập ổn định.
Mặc dù có trợ cấp thất nghiệp, nhưng theo dữ liệu từ Bộ Lao động Mỹ, khoản trợ cấp này chỉ bằng khoảng 1/3 mức lương trước đó, khó có thể giúp người lao động duy trì mức sống như trước.
Ông Ernie Tedeschi, Giám đốc kinh tế tại Trung tâm Nghiên cứu Tài chính thuộc Đại học Yale, nhận định: “Hậu quả kinh tế của đợt sa thải này có thể lan rộng như hiệu ứng domino, tác động đến nền kinh tế địa phương và cả những doanh nghiệp không liên quan trực tiếp đến chính phủ liên bang”.
Theo ông Tedeschi, những người bị mất việc làm sẽ cắt giảm chi tiêu, ảnh hưởng đến doanh thu của các doanh nghiệp địa phương như quán cà phê, nhà hàng và các dịch vụ khác. Tâm lý bất an cũng khiến những nhân viên liên bang còn lại giảm chi tiêu và trì hoãn các khoản mua sắm lớn, tác động tiêu cực đến nền kinh tế.
Hai nhà kinh tế Adam Kamins và Justin Begley từ Moody’s ước tính rằng tỷ lệ thất nghiệp tại Washington D.C. sẽ tăng đáng kể, đẩy thủ đô nước Mỹ vào một cuộc suy thoái nhẹ. Theo dự báo, gần 100.000 việc làm liên quan đến chính phủ liên bang sẽ bị cắt giảm hoặc di dời khỏi Washington trong vòng vài năm tới. Điều này sẽ khiến khu vực tư nhân khó có thể hấp thụ toàn bộ lượng lao động mất việc, trong khi các bang phụ thuộc nhiều vào lao động liên bang như Maryland và Virginia cũng bị ảnh hưởng nặng nề.
Không gây suy thoái nhưng tạo áp lực lớn
Dù quy mô cắt giảm việc làm là rất lớn, các chuyên gia kinh tế nhận định rằng điều này khó có thể gây ra một cuộc suy thoái trên phạm vi toàn nước Mỹ.
Ông Tedeschi, người từng là chuyên gia kinh tế trưởng tại Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng dưới thời chính quyền Joe Biden, phân tích rằng nếu khoảng 200.000 nhân viên liên bang bị mất việc, Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Mỹ chỉ giảm khoảng 0,1% trong cả năm. “Bản thân việc này sẽ không đủ để gây ra suy thoái”, ông khẳng định.
Chuyên gia Ryan của Capital Economics cũng cho rằng quy mô sa thải trong khu vực công vẫn nhỏ so với toàn bộ thị trường lao động Mỹ, vốn đã tạo ra khoảng 1,5 triệu việc làm trong năm 2024. Ông dự đoán phần lớn nhân viên liên bang bị mất việc sẽ nhanh chóng tìm được công việc mới nhờ nền kinh tế đang gần đạt trạng thái toàn dụng lao động.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng làn sóng cắt giảm này sẽ gia tăng áp lực lên nền kinh tế vốn đã chịu ảnh hưởng từ các chính sách khác của chính quyền Trump, bao gồm chính sách thuế quan và các biện pháp trục xuất lao động nhập cư.
“Dù không đẩy Mỹ vào suy thoái, nhưng đợt sa thải này sẽ làm gia tăng rủi ro kinh tế, đặc biệt là trong các khu vực phụ thuộc lớn vào ngân sách liên bang”, ông Tedeschi nhấn mạnh.
Việc sa thải hàng trăm nghìn nhân viên liên bang trong thời gian ngắn là một bước đi mạnh mẽ của chính quyền Trump, phản ánh nỗ lực cải tổ bộ máy hành chính nhưng cũng kéo theo nhiều hệ lụy kinh tế. Dù không đủ để gây ra một cuộc suy thoái trên phạm vi toàn nước Mỹ, nhưng làn sóng cắt giảm này chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến thị trường lao động, chi tiêu tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế trong những tháng tới.
Tổng hợp