Sau một năm 2020 quá nhiều biến động nhưng đầy tích cực, giá vàng thế giới đã có sự chuyển mình trong năm 2021. Thị trường bước vào trạng thái điều chỉnh sau một đà tăng nóng và có dấu hiệu bị bán khá mạnh từ các nhà đầu tư tổ chức, các quỹ giao dịch.
Trong khi đó, giá vàng trong nước lại diễn biến có phần ‘vững niềm tin, bền ý chí hơn’ hơn rất nhiều so với vàng ngoại. Giá vàng chạm lại mốc kỉ lục 62 triệu mà không còn cần tới chất xúc tác của thị trường thế giới như năm ngoái. Theo đó, chênh lệch giữa hai thị trường ở mức cao chót vót: 12 triệu đồng.
Dưới đây, Giavang.net xin trân trọng gửi tới quý độc giả những cái nhìn tổng quan nhất về thị trường thế giới, trong nước 1 năm qua.
Phần 1: Thị trường vàng thế giới năm 2021: Lực bán gia tăng khi thị trường đón sóng mới
Năm 2021 có thể tạm gọi là ‘không thành công với vàng’. Giá vàng khởi động năm trên vùng 1900$ và nhiều lần bị bán về vùng thấp 1678$ thì mới có lực mua mạnh đẩy giá lên. Cũng trong năm nay, vàng chỉ trở lại mức 1900$ một lần duy nhất hồi tháng 5. Kể từ đó, giá vàng đi trong biên 1700 – 1800$ mà chưa có gì đáng để gọi là ‘bứt phá’.
Trong 5 phiên giao dịch đầu năm (1-5/1/2021), giá vàng đã bứt tốc mạnh mẽ từ vùng 1894$ lên 1958$ trong sự ngỡ ngàng của nhiều nhà đầu tư. Theo đó, rất nhiều chuyên gia đặt cược rằng giá vàng sẽ còn tiếp tục đi lên trong năm 2021 và sớm chinh phục lại đỉnh mọi thời đại năm 2020 tại 2060$. Lực mua vàng áp đảo những ngày đầu năm được lí giải bởi sự đi xuống của đồng bạc xanh và việc chính phủ Mỹ ghi nhận làn sóng xanh với Tổng thống là người đảng Dân chủ và Lưỡng viện cũng do đảng này kiểm soát. Nhà đầu tư tin tưởng rằng Chính quyền ông Biden sẽ tiếp tục kích thích kinh tế và đó là nền tảng để tăng giá.
Tuy nhiên, câu chuyện đầu tư chưa bao giờ là dễ dàng để dự đoán. Giá vàng lao dốc ngay trong tháng 1, giảm 2,48% và xác nhận tháng 1 tồi tệ nhất trong nhiều năm qua. Nhìn lại quá khứ, tháng 1 thường được coi là thời điểm có tính mùa vụ với vàng: dịp mua vàng của các thị trường trọng điểm như châu Á, Ấn Độ, chuẩn bị cho dịp Lễ Tình nhân… Thông thường, tháng 1 giá vàng luôn tăng, và câu chuyện 2021 thì ngược lại. Cũng có thể đây là một chỉ báo cho thấy giá vàng năm 2021 sẽ không mấy suôn sẻ. Và sự thực đúng là như vậy.
Các yếu tố tác động tới giá vàng luôn rất nhiều: Tăng trưởng kinh tế toàn cầu, tăng trưởng kinh tế Mỹ, lợi suất Trái phiếu Mỹ, USD, chứng khoán, tiền số, lực mua từ các quỹ, lực mua từ các Ngân hàng trung ương…
Năm 2021, mối quan hệ trái chiều giữa vàng và lợi suất dường như được thể hiện rõ nét nhất, sâu sắc hơn cả mối quan hệ thường thấy giữa vàng và đồng USD.
Lợi suất Trái phiếu chính phủ Mỹ
Lợi suất Trái phiếu chính phủ Mỹ kì hạn 10 năm đã tăng rất nhanh trong quý I năm 2021, chạm mức cao nhất trên 1,7% vào cuối tháng 3 – đầu tháng 4. Đây là mức tăng gần gấp đôi so với mức lợi suất hồi tháng 8,9 năm 2020. Lợi suất Trái phiếu chính phủ Mỹ tăng cao vào thời điểm đó khi Mỹ vượt trội hơn nhiều các quốc gia khác về việc tiêm chủng và phân bổ vắc xin, mở ra kì vọng rằng Mỹ sẽ vượt xa các quốc gia khác như Anh, châu Âu, Nhật Bản… về tốc độ phục hồi kinh tế. Lợi suất Trái phiếu chính phủ Mỹ tăng cũng là chỉ báo cho thấy tốc độ phát triển kinh tế Mỹ là vượt trội nhất trong quý I năm nay.
Và, song song với đà tăng của Lợi suất, giá vàng giảm tới 10,7% trong 3 tháng đầu năm 2021.
Bước vào những tháng giữa năm, biến thể Delta và gần đây nhất là sự xuất hiện Omicron vào cuối năm khiến lợi suất giảm. Dù có giảm, lợi suất chưa từng phá vỡ mức 1,3% – cao hơn rất nhiều so với những ngày cuối năm ngoái. Điều này cho thấy nhà đầu tư dù thế nào vẫn khá tin tưởng vào tăng trưởng trong tương lai của Mỹ. Tương ứng với đó là sự dùng dằng của giá vàng trong biên độ 1700 – 1800$.
USD cũng là một mối cản trở đối với vàng
Diễn biến giá vàng năm 2021 có những giai đoạn lỗi nhịp so với USD. USD tăng và vàng tăng; USD giảm và vàng cũng giảm. Tuy nhiên, tựu chung lại mối quan hệ giữa vàng – USD vẫn là mối quan hệ ‘A tăng thì B giảm và ngược lại’.
Năm 2021, USD tăng khá tốt so với các đồng tiền chính khi mà nền kinh tế Mỹ đi trước một bước trong việc triển khai vắc xin, đi trước một bước trong việc thu hẹp QE và thông báo nâng lãi suất. Những ngày cuối năm, đà tăng của USD có phần chậm lại khi biến thể Omicron lại đe dọa ‘kết quả chống dịch và mở cửa kinh tế’ của chính quyền ông Biden. Các quốc gia như Anh, Úc, New Zealand cũng đã phát đi tín hiệu thắt chặt tiền tệ và nâng lãi suất trong quý IV năm nay đang làm chùng lại xu hướng đi lên của đồng tiền dự trữ hàng đầu thế giới.
Áp lực bán từ các quỹ ETF
Trái với xu hướng mua vào của các quỹ ETF trên toàn cầu trong suốt năm 2020, các quỹ tín thác vàng lại bán ra hàng trăm tấn vàng trong năm 2021 này. Việc các nhà đầu tư lựa chọn phân bố vốn sang các tài sản rủi ro hơn như chứng khoán và tiền kĩ thuật số khi những tài sản này chạm mức đỉnh mọi thời đại cũng là rất dễ hiểu.
Điển hình của câu chuyện bán ròng là ETF vàng hàng đầu thế giới SPDR Gold Trust. Dựa theo dữ liệu công bố của SPDR trên website chính thức, lượng vàng nắm giữ của quỹ tới hết ngày 31/12/2020 là 1170,74 tấn. Đến hết phiên 23/12 thì lượng nắm giữ của quỹ chỉ còn 973,63 tấn. Như vậy, cả năm nay quỹ này đã bán ra 97,11 tấn vàng. Đã có những phiên quỹ này bán ra gần 10 tấn vàng sau đó có lực mua bù lại xuất hiện.
Năm ngoái, quỹ SPDR đã mua vào tổng cộng 277,49 tấn. Động thái mua gom này cũng là một trong những nguyên nhân giúp giá vàng lên đỉnh kỉ lục trong năm 2020.
Chứng khoán, Tiền số đều lập đỉnh kỉ lục
Trong năm 2021 này, chứng khoán toàn cầu bước vào giai đoạn tăng chạy nước rút. Hầu hết các chỉ số chứng khoán toàn cầu đều chạm đỉnh lịch sử. Thị trường chứng khoán Mỹ ghi nhận đà tăng của hầu hết các cổ phiếu, đặc biệt là cổ phiếu công nghệ.
Xu hướng tăng phi mã, thậm chí tăng có phần điên loạn của Bitcoin cũng khiến cho nhà đầu tư bớt hứng thú với vàng. Vào những thời điểm như lạm phát tại Mỹ tăng nóng, nhà đầu tư cũng coi BTC là nơi trú ẩn an toàn chứ không phải là vàng.
Lạm phát và các số liệu kinh tế
Thị trường vàng luôn chịu sự tác động bởi các số liệu kinh tế, đặc biệt là lạm phát. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi đề cập tới một phần nhỏ các số liệu kinh tế lớn có ảnh hưởng sâu sắc tới vàng, chủ yếu từ nền kinh tế Mỹ.
Năm 2020 vàng không tăng cùng lạm phát như lí thuyết mà chúng ta vẫn nghĩ. Lạm phát tăng cao chính là nguyên nhân khiến cho các quốc gia trên toàn cầu buộc phải thu hẹp lại chính sách tiền tệ của Mỹ. Lạm phát tại Mỹ cao nhất 30 năm, tại châu Âu cao nhất nhiều năm và vượt mục tiêu chung của các Ngân hàng trung ương cho thấy việc bơm tiền ra giải cứu nền kinh tế tránh khủng hoảng vì Covid-19 đã đem lại những hậu quả khó lường.
Lạm phát Anh năm 2021
Lạm phát châu Âu năm 2021
Lạm phát tại Mỹ
Các quốc gia như Anh, châu Âu, Mỹ đã phải chấp nhận sự thực rằng lạm phát không phải là nhất thời và dai dẳng hơn rất nhiều chúng ta nghĩ. Họ cũng đã lần lượt phát đi những tín hiệu diều hâu như Anh nâng lãi suất 15 điểm cơ bản trong cuộc họp tháng 12. Fed báo hiệu sớm thu hẹp QE và có thể nâng lãi suất 3 lần trong năm tới.
Các số liệu kinh tế Mỹ tăng tốt như báo cáo thị trường lao động Mỹ, PMI… đều có sự cải thiện trong năm nay cho thấy Fed dần đạt được mục tiêu về tăng trưởng kinh tế. Dù rằng vẫn còn khoảng hơn 4 triệu người Mỹ mất việc sau đại dịch và còn khá nhiều những chông gai phía trước nhưng tỷ lệ thất nghiệp Mỹ cho thấy thị trường nước này đang về rất gần mức trước đại dịch.
Tỷ lệ thất nghiệp Mỹ năm 2021
Bảng lương phi nông nghiệp Mỹ năm 2021
Nhu cầu từ Trung Quốc, Ấn Độ và các Ngân hàng trung ương
Các quốc gia được biết đến là cuồng vàng như Trung Quốc, Ấn Độ những ngày đầu năm nay vẫn trong giai đoạn chống dịch. Vì thế, lực cầu vàng những tháng theo mùa đầu năm không có sự đột biến.
Tuy nhiên, mọi thứ đã cải thiện vào cuối năm 2021. Theo ghi nhận của các công ty kim loại quý như Metal Focus, hoạt động mua bán vàng trang sức những ngày cuối năm đã tăng khá tốt, cao hơn 15% so với năm ngoái. Nhà đầu tư và người dân tin tưởng vào vàng vì nó giữ giá trong thời gian đại dịch và có thể thế chấp vay vốn nếu cần thiêt. Nhu cầu vàng Trung Quốc dự kiến sẽ bứt phá và Tết năm nay khi mà nền kinh tế Trung Quốc đã hồi phục ấn tượng, thêm vào đó sự trì hoãn các đám cưới cùng nhu cầu quà tặng cuối năm sẽ khiến lượng tiêu thụ vàng tại đây tăng mạnh.
Các quốc gia trên toàn cầu tiếp tục xu hướng mua vào vàng như một nơi cất giữ tài sản an toàn. Nước Nga cũng trở lại đường đua mua vàng sau hơn 1 năm vắng bóng. Điều này khẳng định vai trò của vàng trong việc đa dạng hóa danh mục dự trữ quốc gia và các quốc gia đang ngày càng ít phụ thuộc vào đồng USD.
Phần 2: Giá vàng Việt Nam bứt tốc, bỏ xa giá vàng thế giới
Năm 2021 là một năm không hề dễ dàng với nền kinh tế toàn cầu nói chung và kinh tế Việt Nam nói riêng. Dịch bệnh đã ảnh hưởng sâu sắc tới đời sống kinh tế, xã hội và đương nhiên cả trong đó là thị trường vàng.
Những ngày đầu năm mới, giá vàng tăng tốc cùng thế giới và dịp Ngày Thần tài đầu năm. Vàng cũng được lựa chọn như một món quà tặng nhân các dịp lễ Tình nhân, 8/3 nên những giai đoạn này giá vàng trong nước tăng là một điều dễ hiểu. Tuy nhiên, câu chuyện giá vàng từ tháng 4/2021 là một câu chuyện rất khác.
Nếu ví giá vàng thế giới đi trên chuyến tàu lượn siêu tốc, thì diễn biến giá vàng trong nước nên được gọi là ‘cỗ xe tăng’ từ từ tiến về phía trước. Giá vàng tăng liên tục trong hầu hết năm nay, kể cả khi giá vàng thế giới chạm đáy năm thì giá vàng trong nước cũng không hề có nhịp giảm quá sâu. Trong năm nay, giá vàng từng giảm về thấp nhất là 54,1 triệu đồng mỗi lượng hồi đầu tháng 4. Đó cũng là thời điểm giá vàng quốc tế rớt sâu khi lợi suất tăng mạnh. Tuy nhiên, độ vênh của vàng nội và vàng ngoại luôn ở mức cao và ngày càng lớn trong nửa cuối năm nay. Giá vàng trong nước tăng mà hầu như không có xung lực từ thị trường thế giới. Giá vàng từng chạm tới mức gần 62 triệu trong phiên 18/11 khi giá vàng thế giới có cú bật cũng không thực sự xuất sắc.
Vào những vùng đáy của giá vàng thế giới hồi tháng 3, 4, 8, giá vàng trong nước vẫn có sự nâng đáy bất ngờ khiến cho nhà đầu tư không thể tìm kiếm giá mua phù hợp.
Lí giải cho đà tăng của vàng, nhiều nhà phân tích cho rằng việc SJC ‘độc quyền’ phân phối vàng thương hiệu là một nguyên nhân khiến cho nhà vàng neo giá cao. Điều này xuất phát từ Nghị định số 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng có hiệu lực từ năm 2012. Cũng có quan điểm cho rằng thị trường vàng trong nước khó giảm vì các đơn vị kinh doanh chỉ là mua đi – bán lại chứ không tự sản xuất và chế tạo vàng cho nên họ sẽ phải cân bằng giữa giá mua vào – bán ra để tránh bị lỗ. Hơn thế nữa, mảng kinh doanh vàng cũng bị ảnh hưởng sâu sắc bởi dịch, các nhà vàng sẽ lựa chọn cách bảo vệ khoản lợi nhuận của mình trước những biến động có thể có của thị trường.
Bên cạnh đó, giá vàng trong nước cũng gặp khó khăn trước sự biến động của thị trường chứng khoán, bất động sản, ngoại hối. Chứng khoán Việt Nam vừa có 2 năm tăng trưởng rất ấn tượng, Vnindex xác lập các mức cao kỉ lục 1500 điểm trong năm 2021 đã thu hút một lượng lớn nhà đầu tư đổ tiền vào cổ phiếu. Việc giá vàng thế giới luôn cao hơn trong nước, biên độ lướt sóng không quá lớn khiến cho nhà đầu tư dồn tiền vào những nơi có tỷ suất sinh lời cao hơn.
Thêm một nhân tố ảnh hưởng tới giá vàng là diễn biến tỷ giá USD. Đồng USD tăng luôn có tác động tới giá vàng.
Tổng kết
Nhìn lại một năm đầy thăng trầm của giá vàng thế giới nhưng là một năm tăng ‘khá lạ’ của giá vàng thế giới, chúng ta hoàn toàn có thể thấy được đầu tư vàng không hề dễ dàng và luôn rất nhiều cảm xúc. Dù rằng bạn có theo trường phái nào, đầu tư ngắn hạn hay dài hạn, chúng tôi chỉ muốn nhắn nhủ với bạn rằng vàng luôn luôn là một sự lựa chọn đáng được ưu tiên khi bạn muốn đa dạng hóa danh mục đầu tư, quản trị rủi ro, đặc biệt là trong thời kì dịch bệnh.
Giá vàng năm 2022 dưới góc nhìn của các chuyên gia phân tích là sẽ khá gập ghềnh trong những ngày đầu năm khi thị trường phải chống chọi lại với xu hướng thắt chặt tiền tệ trên toàn cầu. Tuy nhiên, khi thị trường đã định giá xong chính sach tiền tệ thắt chặt thì chênh lệch cung – cầu, lạm phát sẽ hỗ trợ vàng tăng.
Đối với vàng trong nước, nhà đầu tư ưu tiên nắm giữ chứ không nên lướt sóng ngắn hạn vì biên độ giao dịch sẽ được nới rộng trong các phiên giá vàng điều chỉnh mạnh. Hãy luôn coi vàng là khoản đầu tư mang thiên hướng cắt giữ giá trị và bảo toàn tài sản.
Giavang.net