(GVNET) – Quốc hội Việt Nam vừa nâng mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 lên ít nhất 8% và đặt tham vọng đạt mức tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030.
Trong khi dự báo chính thức vẫn duy trì ở mức 6,5-7%, các chuyên gia của Ngân hàng UOB (Singapore) nhận định rằng Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được mức tăng trưởng cao này, nhưng sẽ phải đối mặt với những thách thức đáng kể, đặc biệt từ các chính sách thương mại của Mỹ.
Động lực tăng trưởng của Việt Nam
Việt Nam đã ghi nhận mức tăng trưởng trên 7% trong năm 2024, nhờ vào động lực từ xuất khẩu và dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Xuất khẩu năm 2024 đã tăng 14%, sau khi giảm vào năm 2023. Bên cạnh đó, vốn FDI thực hiện đạt kỷ lục 25,4 tỷ USD, so với 23,2 tỷ USD của năm trước đó.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn phụ thuộc rất lớn vào thương mại quốc tế, với tổng kim ngạch xuất khẩu chiếm khoảng 90% GDP – cao thứ hai trong ASEAN sau Singapore (174%) và cao hơn đáng kể so với Malaysia (69%). Trong đó, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Thách thức từ chính sách thuế quan của Mỹ
Theo ông Suan Teck Kin, Giám đốc Khối Nghiên cứu Thị trường và Kinh tế Toàn cầu của UOB, chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump có thể ảnh hưởng lớn đến triển vọng tăng trưởng của Việt Nam.
- Ảnh hưởng trực tiếp: Nếu Mỹ áp thuế lên hàng hóa Việt Nam do thâm hụt thương mại cao, các ngành sản xuất và dịch vụ của Việt Nam sẽ chịu tác động mạnh, khiến nhu cầu tiêu dùng nội địa sụt giảm.
- Ảnh hưởng gián tiếp: Nền kinh tế Mỹ chậm lại có thể làm giảm nhu cầu nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam, tác động tiêu cực đến tăng trưởng GDP.
Ngoài ra, chu kỳ tăng trưởng mạnh của ngành bán dẫn – một trong những động lực xuất khẩu quan trọng của Việt Nam – có dấu hiệu suy giảm, thể hiện qua chỉ số PMI giảm liên tiếp trong tháng 12/2024 và tháng 1/2025. Điều này cho thấy đơn hàng có xu hướng chậm lại và các nhà sản xuất đang thu hẹp hoạt động.
Bên cạnh đó, chính sách thuế quan cũng có thể tác động đến dòng vốn FDI, khi các doanh nghiệp nước ngoài cân nhắc chuyển hướng đầu tư sang các quốc gia ít có khả năng bị áp thuế từ Mỹ.
Giải pháp để đạt mục tiêu tăng trưởng cao
1. Đẩy mạnh đầu tư công
Theo ông Suan Teck Kin, một trong những giải pháp quan trọng nhất là tăng cường đầu tư công nhằm giảm tác động từ sự suy giảm của xuất khẩu và sản xuất. Hiện tại, Việt Nam vẫn đối mặt với sự thiếu hụt đáng kể về hạ tầng.
Dữ liệu từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho thấy tỷ lệ chi tiêu cho đầu tư hạ tầng của Việt Nam chỉ chiếm 30% GDP, thấp hơn nhiều so với Trung Quốc (41%). Điều này cho thấy cần có những bước đi mạnh mẽ hơn để cải thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, đặc biệt là trong các lĩnh vực giao thông, năng lượng và công nghệ.
2. Nới lỏng chính sách tài khoản công
Hiện tại, Việt Nam đang đặt mục tiêu giảm tỷ lệ nợ công/GDP từ 35% xuống 31% vào năm 2029. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để đạt được mức tăng trưởng cao, Chính phủ cần cân nhắc sử dụng đòn bẩy tài chính linh hoạt hơn nhằm tăng đầu tư vào các dự án hạ tầng quan trọng.
Ngoài ra, tốc độ giải ngân đầu tư công cũng cần được cải thiện. Ngay cả khi ngân sách đã được phân bổ, việc triển khai các dự án thường bị trì hoãn do thủ tục hành chính phức tạp. Nếu có thể đẩy nhanh tiến độ, đầu tư công sẽ trở thành một động lực quan trọng giúp duy trì mức tăng trưởng cao.
3. Phát triển các ngành công nghệ cao
Để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030, Việt Nam cần tập trung đầu tư vào các lĩnh vực chiến lược như AI, dữ liệu lớn, năng lượng tái tạo và hạ tầng công nghệ.
Đặc biệt, ngành bán dẫn cần được chú trọng hơn khi Việt Nam đang dần trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc thu hút các tập đoàn công nghệ lớn và mở rộng sản xuất trong lĩnh vực này sẽ giúp Việt Nam giảm sự phụ thuộc vào các mặt hàng xuất khẩu truyền thống và gia tăng giá trị gia tăng trong chuỗi cung ứng.
Việt Nam đang đặt ra những mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng, nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt từ chính sách thuế quan của Mỹ và xu hướng suy giảm của ngành bán dẫn. Nếu tận dụng tốt các lợi thế sẵn có và có chiến lược phát triển hợp lý, Việt Nam hoàn toàn có thể duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ và củng cố vị thế của mình trong nền kinh tế toàn cầu.
Tổng hợp