(GVNET) – Mỗi dịp cận Tết Nguyên đán, nhu cầu đổi tiền lẻ, tiền mới phục vụ các hoạt động lì xì, cúng lễ lại tăng cao. Tuy nhiên, dịch vụ đổi tiền không chính thức trên các “chợ đen online” đang tiềm ẩn nhiều rủi ro và vi phạm pháp luật.
Dù Ngân hàng Nhà nước (NHNN) từ năm 2021 đã hạn chế in và cấp phát tiền lẻ, đặc biệt các mệnh giá nhỏ dưới 10.000 đồng, để kiểm soát nguồn cung tiền mặt và giảm chi phí in ấn, dịch vụ đổi tiền lẻ vẫn nhộn nhịp trên mạng xã hội. Các tài khoản trên Facebook, Zalo rao bán tiền mới với mức phí từ 1-15%, tăng 1-2% so với năm ngoái. Tiền mệnh giá cao như 100.000 đồng, 200.000 đồng có phí đổi từ 3-5%, trong khi tiền mệnh giá nhỏ như 10.000 đồng, 20.000 đồng, 50.000 đồng có phí đổi từ 6-8%.
Ngoài đổi tiền lẻ, các tài khoản này còn rao bán các loại tiền lì xì độc, lạ như tiền xu Phật tổ Như Lai, tiền xu Hồng Kông thần tài mạ vàng, tiền may mắn từ nước ngoài, với giá dao động từ 60.000-80.000 đồng/xu.
Việc đổi tiền qua mạng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nhiều người dân đã trở thành nạn nhân của các chiêu lừa đảo, như nhận tiền không đủ số lượng cam kết, nhận phải tiền giả, hoặc bị chặn liên lạc sau khi chuyển khoản đặt cọc. Do số tiền bị lừa không lớn, nhiều nạn nhân không trình báo, tạo điều kiện cho các đối tượng lừa đảo tiếp tục hoạt động.
Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) khuyến cáo người dân không nên đổi tiền qua mạng để tránh trở thành “con mồi” cho các hành vi lừa đảo.
Theo Nghị định 88/2019/NĐ-CP, việc đổi tiền lẻ kiếm lời là hành vi trái pháp luật, có thể bị phạt từ 20-40 triệu đồng đối với cá nhân và từ 40-80 triệu đồng đối với tổ chức. Chỉ những tổ chức được NHNN cấp phép mới được phép đổi tiền, bao gồm các chi nhánh NHNN, tổ chức tín dụng, ngân hàng nước ngoài và kho bạc nhà nước.
Phó Thống đốc thường trực NHNN, ông Đào Minh Tú, cho biết việc hạn chế in tiền lẻ giúp ngân sách tiết kiệm khoảng 3.500 tỷ đồng trong những năm qua. NHNN khuyến nghị người dân nên cân nhắc kỹ trước khi mua các loại tiền độc, lạ. Nếu mua nhầm tiền giả và sử dụng để giao dịch, người dân sẽ vi phạm pháp luật.
NHNN chi nhánh tại các địa phương được yêu cầu cân đối và xây dựng kế hoạch thu-chi tiền mặt để đáp ứng nhu cầu thanh toán, tiếp quỹ ATM, chi lương và các hoạt động thương mại trong dịp Tết. Đồng thời, NHNN tăng cường tuyên truyền để người dân hiểu rõ các quy định pháp luật, hạn chế đổi tiền qua các kênh không chính thức và giảm thiểu các hành vi vi phạm.
Dịch vụ đổi tiền lẻ dịp Tết không chỉ là vấn đề văn hóa mà còn liên quan đến pháp luật và an ninh tài chính. Người dân cần nâng cao nhận thức, lựa chọn các kênh giao dịch an toàn, tuân thủ quy định của pháp luật để tránh rơi vào bẫy lừa đảo hoặc tiếp tay cho các hành vi vi phạm.
Tổng hợp