(GVNET) – Trong thời đại số hóa ngày càng phát triển, lừa đảo trực tuyến trở thành mối đe dọa đáng lo ngại. Nắm vững các kỹ năng phòng tránh lừa đảo giúp người dùng bảo vệ thông tin cá nhân và tài sản khỏi các rủi ro không đáng có. Dưới đây là những kỹ năng cơ bản và nâng cao người dân nên nắm rõ để tránh các hình thức lừa đảo trên không gian mạng.
Kỹ năng phòng tránh cơ bản
Việc trang bị nhận thức và duy trì cảnh giác là yếu tố nền tảng giúp người dùng tránh xa các bẫy lừa đảo trực tuyến. Một số kỹ năng cơ bản cần thiết bao gồm:
- Xác minh nguồn thông tin: Luôn kiểm tra kỹ nguồn gốc và tính xác thực của thông tin. Tìm kiếm các trang web có địa chỉ URL rõ ràng và chú ý đến các lỗi chính tả hoặc tên miền lạ. Kiểm tra xem trang web có chứng chỉ bảo mật (https) hay không.
- Cảnh giác với kết bạn trực tuyến: Cân nhắc kỹ trước khi chấp nhận lời mời kết bạn từ những người không quen trên các nền tảng như Facebook, Zalo hay Telegram… Ngoài ra, hạn chế chia sẻ danh sách bạn bè trên các mạng xã hội để tránh bị khai thác thông tin.
- Thận trọng với email và tin nhắn đáng ngờ: Những email hoặc tin nhắn mạo danh tổ chức uy tín, như ngân hàng hay cơ quan nhà nước, thường là thủ đoạn phổ biến. Luôn kiểm tra địa chỉ email hoặc số điện thoại của người gửi và đối chiếu với các thông tin chính thức để đảm bảo tính chính xác.
- Không cung cấp thông tin nhạy cảm qua internet: Không bao giờ cung cấp dữ liệu cá nhân hoặc tài chính cho bất kỳ yêu cầu nào qua email hoặc tin nhắn từ các nguồn không rõ ràng.
- Tránh các yêu cầu chuyển khoản hoặc đặt cọc trước: Không chuyển tiền cho những người hoặc tổ chức không rõ danh tính. Đối với giao dịch lớn, nên sử dụng các đơn vị trung gian uy tín.
- Hiểu biết về các loại hình lừa đảo phổ biến: Nắm vững cách nhận diện các hình thức lừa đảo qua email, tin nhắn, và mạng xã hội. Người dùng có thể cập nhật thông tin từ các kênh chính thống như Cổng không gian mạng quốc gia hoặc các trang mạng an toàn.
Kỹ năng phòng tránh nâng cao
Ngoài các kỹ năng cơ bản, việc trang bị thêm các kỹ năng nâng cao giúp tăng cường khả năng bảo vệ tài khoản và dữ liệu:
- Bảo vệ thông tin cá nhân trên mạng xã hội: Tránh chia sẻ quá nhiều thông tin cá nhân, đặc biệt là địa chỉ, ngày sinh, và số điện thoại. Nên cân nhắc cài đặt chế độ bảo mật và chỉ chia sẻ thông tin với bạn bè tin cậy.
- Sử dụng mật khẩu mạnh và khác biệt: Tạo mật khẩu dài, bao gồm cả chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt cho từng tài khoản trực tuyến. Không nên sử dụng một mật khẩu cho nhiều tài khoản để tránh nguy cơ bị tấn công.
- Kích hoạt xác thực đa yếu tố (2FA): Thiết lập xác thực hai lớp để bổ sung thêm lớp bảo mật. Khi đăng nhập, người dùng cần nhập mã xác minh được gửi qua SMS hoặc email, giúp bảo vệ tài khoản ngay cả khi bị mất mật khẩu.
- Cập nhật phần mềm bảo mật thường xuyên: Cài đặt các phần mềm diệt virus và tường lửa để bảo vệ thiết bị khỏi mã độc và các mối đe dọa khác. Cập nhật thường xuyên để duy trì khả năng bảo vệ tối ưu.
- Giám sát tài khoản tài chính: Thường xuyên kiểm tra các giao dịch để phát hiện sớm bất kỳ hoạt động đáng ngờ nào trên tài khoản ngân hàng và thẻ tín dụng.
- Sao lưu dữ liệu định kỳ: Lưu trữ dữ liệu quan trọng trong ổ cứng riêng hoặc nền tảng đám mây để phòng ngừa mất mát thông tin trong trường hợp bị tấn công.
Bảo vệ bản thân khỏi lừa đảo trực tuyến là trách nhiệm của mỗi cá nhân. Việc duy trì nhận thức và thực hiện các biện pháp phòng tránh, từ cơ bản đến nâng cao, giúp người dùng tự tin hơn khi hoạt động trên không gian mạng. Thông qua các kỹ năng trên, người dùng có thể giảm thiểu tối đa rủi ro và đảm bảo an toàn cho dữ liệu cá nhân trong không gian mạng đầy biến động hiện nay.
Tổng hợp